طرحواره

انواع طرحواره چیست؟

همانطور که پیشتر گفتیم، طرح واره ها در دوران کودکی شکل میگیرند و رشد می‌کنند و به طور معمول در مقابل تغییر مقاوم هستند و عموما تا پایان عمر همراه انسان می مانند. گفتیم که طرح  واره ها به طور کلی مفید هستند و موجب ساختار مندی ذهن انسان میشوند. اما طرح واره ها به دو دسته طرحواره سازگار اولیه و طرحواره ناسازگار اولیه تقسیم می شوند. مشکل اصلی طرحواره های ناسازگار یا همان طرح واره هایی مدیریت نشده هستند. این تله های شخصیتی باعث ایجاد الگوهای منفی تقویت شونده هستند و از طریق برقراری دوباره و دوباره تعاملات اجتماعی ناسالم به حیات خود ادامه میدهند و موجبات آزار و اذیت شما را پدید می آورند.

در این مقاله منظور ما از طرح واره ها همان طرحواره های ناسازگار است. برای اینکه بدانیم طرحواره درمانی به چه کارشناسان حوزه روانشناسی ۱۸ طرح واره را شناسایی و هر یک را طبقه بندی کردند که، در ادامه به بررسی هر یک می پردازیم.

طبقه اول حوزه طرد و بریدگی:

طرحواره ها حوزه ی طرد و بریدگی حاصل احساس طردشدگی ای عمیق است. زمانی که والدین نتوانند نیاز به دریافت محبت, عشق، احترام و پذیرش را در کودکشان تامین کنند، طرح واره های این حوزه در ذهن کودک شکل می گیرند. اگر فرد در سنین کودکی والدین خود را از دست بدهد، یا اینکه والدینش عادت به انتقادات شدید و مکرر داشته باشند و یا کودک نسبت به گروه همسالان خود پذیرفته نشود و مواردی از این قبیل، طرحواره های این حوزه فعال می شود. پیشنهاد میکنیم چنانچه هر یک از طرحواره های حوزه طرد و بریدگی در شخصیت شما بارز و اصلی است، حتما به طرحواره درمانی روی آورید و از یک طرحواره درمانگر کمک بگیرید. زیرا زمان شکل گیری طرحواره های حوزه طرد و بریدگی عموما تا قبل از هفت سالگی است. لذا از قدرت بالایی برخورداراند و تغییر آنها بدون کمک یک طرحواره درمانگر مجرب شاید بسیار سخت و در مواردی غیر ممکن باشد. طرحواره های این حوزه عبارتند از:

طرحواره رهاشدگی چیست؟

طرحواره رها شدگی به انگلیسی: Abandonment Scheme است. باور بنیادی و پایه در طرحواره رهاشدگی و بی ثباتی، ترک شدن است. افراد با طرحواره رهاشدگی همیشه منتظر اند تا نزدیکترین افراد خود را ازدست بدهند. آنها عمیقا معتقد اند بالاخره اتفاقی رخ می دهد تا عزیزانشان را از دست بدهند. این اتفاق می تواند هر چیزی مانند بیماری، مرگ و یا حتی خیانت باشد. این باور چنان فشاری را به افراد با طرحواره رهاشدگی تحمیل می کند که، همواره با ترس و عذاب زندگی میکنند. کوچک ترین رفتار از جانب عزیزانشان را به گونه ای تفسیر کرده و شاخ و برگ می دهند که نهایت به ترک شدن و تنهایی آنها ختم میشود. اصلی ترین نشانه افراد با طرحواره رها شدگی، ترس از تنهایی است. افراد با تله رها شدگی نسبت به جدایی های کوتاه مدت هم واکنش هایی هیجانی از خود نشان می دهند. در ادامه به بررسی کامل این طرحواره می پردازیم و روش درمان طرحواره رهاشدگی را نیز عنوان می کنیم.

رفتارهای شاخص افراد با طرحواره رهاشدگی عبارتند از:

• وابستگی شدید به افراد مهم زندگی،
• انحصارطلبی و کنترل کنندگی افراطی به گونه ای که قصد کنترل تمام مدت پارتنر خود در همه ضمینه ها را دارند،
• تمایل به سرزنش و مجازات دیگران به جرم رها کردن آنها،
•  احساس حسادت نسبت به افراد مهم زندگی،
•  رقابت طلبی با رقبای عشقی خیالی